Mỡ bò chịu nhiệt bị khô và vón cục – nguyên nhân do đâu?
Mỡ bò chịu nhiệt, dù có nhiều ưu điểm hơn dầu bôi trơn, tuy nhiên vẫn tồn tại một nhược điểm lớn đó là dễ bị khô và vón cục. Điều này xảy ra do dầu gốc có xu hướng tách khỏi chất làm đặc của mỡ theo thời gian. Ta có thể dễ dàng nhận thấy hiện tượng này khi thấy dầu đọng lại dưới đáy thùng mỡ mới hoặc dầu rỉ ra từ các hộp mỡ được lưu trữ. Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng mỡ bị khô và vón cục. Hiểu rõ các nguyên nhân này là chìa khóa để bôi trơn đúng cách
Nguyên nhân mỡ bò chịu nhiệt bị khô và vón cục
Một số nguyên dẫn dẫn đến tình trạng mỡ bò chịu nhiệt bị khô và vón cục:
Ô nhiễm
Bụi bẩn và tạp chất (hạt rắn mài mòn) có thể làm đặc mỡ bò chịu nhiệt giống như việc đưa chất làm đặc vào. Sự cố này, đa phần xảy đến trong quá trình bảo trì, bảo dưỡng, bụi bẩn và tạp chất tiếp xúc với mỡ khi nó được phân phối trong vòng bi. Để hạn chế điều này, hãy cân nhắc sử dụng công nghệ mỡ bôi trơn tự động, công nghệ này giữ cho mỡ trong hộp kín cho đến khi nó được phân phối, ngăn các tạp chất xâm nhập.
Độ sạch của mỡ bò chịu nhiệt như thế nào mới đạt chất lượng?
Không tương thích
Trộn lẫn các loại mỡ không tương thích có thể làm xung đột giữa các chất làm đặc, đẩy nhanh quá trình tách dầu và làm mỡ bò chịu nhiệt bị khô và vón cục
Bay hơi ở nhiệt độ cao
Một số loại mỡ bò chịu nhiệt có độ nhớt dầu gốc thấp, khiến quá trình bay hơi của dầu gốc tại nhiệt độ cao diễn ra rất nhanh. Tại nhiệt độ đủ cao, dầu gốc sôi và bay hơi khỏi chất làm đặc khiến cho mỡ cứng lại theo thời gian.
Oxy hoá dầu gốc
Dầu bị oxy hóa có thể mang các đặc tính vật lý của hắc ín lợp mái hoặc thậm chí là như than đá. Sự biến đổi tương tự có thể xảy ra với mỡ. Hình ảnh phía dưới xảy ra ở nhiệt độ phòng do nồng độ cao của kim loại xúc tác cupric trong mỡ từ mảnh vụn mài mòn. Đồng đã oxy hóa dầu gốc trong mỡ, gây ra hiện tượng vón cục.
Nhiệt độ quá cao
Nhiệt độ vận hành quá cao có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm việc bôi quá nhiều mỡ, lệch trục, quá tải hoặc thậm chí là thiếu mỡ. Bôi quá nhiều mỡ là nguyên nhân phổ biến nhất, do lượng mỡ dư thừa sẽ bị khuấy đảo trong vòng bi, sinh ra ma sát và nhiệt lượng lớn. Khi nhiệt độ vượt quá giới hạn cho phép, mỡ sẽ bị chảy loãng và rò rỉ ra ngoài (hiện tượng “chảy máu mỡ”). Lượng mỡ bên trong vòng bi giảm dần, không đủ để bôi trơn, dẫn đến ma sát tăng cao, sinh thêm nhiệt và cuối cùng gây ra hỏng hóc.
Vắt kiệt cơ học
Một số loại vòng bi dễ bị tách dầu hơn. Vòng bi tang trống con lăn hình cầu sẽ là một ví dụ như vậy. Khi mỡ bị lăn quá mức bởi vòng bi hoặc bánh răng, dầu gốc trong mỡ bò chịu nhiệt có thể nhanh chóng tách ra khỏi chất làm đặc.
Điều này được gọi là vắt kiệt cơ học. Dầu gốc bị ép ra như một miếng bọt biển ướt. Một số chất làm đặc có khả năng phục hồi tốt, trong khi những chất khác thì không. Mỡ có thể tái hấp thụ dầu gốc vào chất làm đặc sau khi tải được giảm. Chất làm đặc Aluminium Complex có khả năng phục hồi tốt.
Áp lực thuỷ tĩnh
Mỡ chịu áp suất không đổi có thể tách ra do lực thủy tĩnh. Nó giống như nước chảy qua một bộ lọc cát. Cát vẫn ở yên, nhưng nước chảy tự do dưới áp suất qua các hạt cát (sàng lọc). Một số sản phẩm mỡ được pha chế đặc biệt để chống lại lực thuỷ tĩnh bằng cách sử dụng chất làm đặc đặc biệt, dầu gốc phân cực, phụ gia cải thiện chỉ số độ nhớt (VI), chất làm dính và nồng độ chất làm đặc cao hơn.
Rung động và lực ly tâm
Mỡ tiếp xúc với rung động và/hoặc lực ly tâm kéo dài cũng được sẽ xảy ra hiện tượng tách dầu sớm. Vòng bi tốc độ cao có thể làm khô một số sản phẩm mỡ trong thời gian ngắn nếu sử dụng sai loại mỡ. Ngoài ra, sự khác biệt đáng kể về trọng lượng riêng giữa dầu gốc và chất làm đặc có thể làm tăng mạnh sự tách dầu do lực ly tâm.
Lỗi khoá bánh (Cake-lock Failures)
Hiện tượng “khóa bánh” giống như một vụ tắc nghẽn ở quy mô siêu nhỏ. Khi chất làm đặc trong mỡ khô đi, nó trở nên bất động và làm kẹt đường dẫn mỡ, thậm chí cản trở cả chuyển động cơ học. Dầu vẫn có thể chảy qua chất làm đặc này (hiện tượng đùn ép thủy tĩnh), nhưng bản thân chất làm đặc không thể di chuyển. Khi mỡ mới liên tục được bơm vào và dầu cũ chảy ra, tình trạng tắc nghẽn ngày càng nghiêm trọng hơn (xem Hình Dưới). Cuối cùng, một lớp mỡ cứng, đặc quánh được hình thành, gây ra hiện tượng “khóa bánh”.
Kết luận
Để ngăn ngừa hiện tượng mỡ bò chịu nhiệt bị khô và vón cục, hãy giám sát chặt chẽ chất lượng của mỡ bò chịu nhiệt chảy ra từ vòng bi trong các ứng dụng của bạn. Lấy mẫu mỡ để phân tích và đánh giá tình trạng mỡ bò chịu nhiệt định kì.
Xem thêm:
Tiêu chí phân tích và đánh giá mỡ bôi trơn
Mẹo kiểm tra các vấn đề với vòng bi thông qua mỡ bò chịu nhiệt
